Het lijkt me vreselijk eng om mee te maken, een bommelding. Gelukkig is dat me tot nu toe bespaard gebleven want hoe vaak gebeurt het nou echt…? Maar helaas haalt de realiteit je soms in. Het trainen op een bommelding wordt door maar weinig organisaties gedaan. Bij een ontruimingsoefening wordt vaak een brandmelding als aanleiding voor een scenario genomen. Mogelijk schatten ze de kans op een dergelijke melding klein in. Toch kan het geen kwaad eens met het bhv team na te denken wat je gaat doen op het moment dat je toch zo’n melding krijgt. Ontruimen na een bommelding kan heel anders verlopen dan bij een brand of een vermoeden hiervan.
Communicatie tijdens ontruimen na een bommelding
Vanuit de boekjes is mij en vele anderen, altijd geleerd dat je bij een bommelding geen portofoons gebruikt voor de communicatie. Dit met als reden/argument dat de stralen van deze apparatuur de bom zou kunnen storen c.q. activeren. Dit heeft als gevolg dat de communicatie binnen het bhv-team heel anders wordt. Je moet het dan echt hebben van vooraf opgestelde procedures. Een ander ding is dat je bij een dergelijke aanleiding als ontruiming, dan de mensen wél hun spullen laten meenemen. Het argument hiervoor zou zijn dat het voor de hulpdiensten veel tijd scheelt als er minder spullen in het gebouw aanwezig zijn. Elk voorwerp kan immers een potentiële bom zijn.
Theorie versus praktijk
Recent vond er bij een van mijn opdrachtgevers een ontruimingsoefening plaats met als scenario een bommelding. Waar ik eerst geen reden had om van de aangeleerde theorie af te wijken, zou ik nu graag eens met je van gedachten wisselen hierover.
Het argument dat je geen portofoons mag gebruiken omdat die de bom zouden kunnen activeren, doet mij erg denken aan Bassie en Adriaan uit de jaren 80 met hun trouwe robotvriendje Robin. Vroeger hadden we alleen maar radiosignalen. Maar tegenwoordig heeft iedereen een of zelfs een tweede mobiele telefoon. Ik ben geen expert op dat vlak, maar ik maak uit het nieuws op dat bommen tegenwoordig vooral worden geactiveerd door middel van een mobiele telefoon. Is het argument van de portofoons en de straling daarvan dan nog wel van toepassing?
Ontruimen bij een bommelding: wel of geen persoonlijke spullen meenemen?
Een ander punt is dat je altijd geleerd is dat je bij een bommelding niet je persoonlijke spullen mee mag nemen. Maar veiligheid valt en staat met eenvoud en betrouwbaarheid. Voor mensen is een ontruiming, dat wat het is: het verlaten van het pand. De aanleiding hiervoor is niet altijd relevant en soms al helemaal niet wenselijk om te communiceren. Waarom zou je van hen verlangen dat ze in de ene situatie wel hun spullen mogen meenemen, en in de andere niet? Dat geeft toch al duidelijk aan wat de aanleiding is, nietwaar?
Alleen bij mooi weer?
Een ontruiming bij mooi weer is echt wat anders dan wanneer het stroomt van de regen of vriest. Zeker als het geen loos alarm blijkt te zijn. Daarnaast hebben we een luxe probleem dat mobiele telefoon heet. Ik denk dat mensen eerder hun mobiele telefoon mee naar buiten nemen dan hun jas en tas. Dus waarom zou je niet toestaan dat mensen hun persoonlijke spullen meenemen. Ik kan mij voorstellen dat wordt gezegd dat het de drempel verlaagd om de verzamelplaats te verlaten. Maar is dat een steekhoudend argument?
Kracht zit in eenvoud
Hoe meer verschillende procedures met uitzonderingen je hebt, hoe lastiger het voor mensen is om deze te onthouden. Laat staan er naar de handelen. Waarom zou je er niet voor kiezen om bij elke ontruimen, wat de aanleiding ook is, dezelfde procedure aan te houden? Als je zegt dat je bij een bommelding, wel spullen mee mag nemen, zeg je daarmee in direct dat de aanleiding dus een bommelding is. Terwijl je juist niet wilde vertellen dat er een bommelding was. #verwarrend
Snel ontruimen na een bommelding
Volgende vraag is, hoe krijg je alle mensen zo snel mogelijk uit een gebouw waar een bommelding is gedaan? Volgens diezelfde theorie aan de hand van mondelinge instructies van de BHVérs. Maar dit kost veel tijd. Er is in dergelijke situaties weinig begrip . mensen willen uitleggen waarom ze het gebouw dienen te verlaten. Waarom niet gewoon het ontruimingsalarm activeren, al dan niet door een handbrandmelder in te drukken? Ik weet ‘t, normaal gebruik je die alleen bij een brand. Maar naar mijn idee is dit voldoende aanleiding. Het mooie is dat veruit de meeste mensen wel weten wat ze moeten doen bij het horen van de slow-whoop: wegwezen. De aanleiding is niet relevant. Ze hebben geleerd: als de sirene gaat, het gebouw verlaten.
Wat vind jij?
Moeten we afstappen van het traditionele verhaal? Wat zijn jouw argument om je hier wel aan te houden, of juist niet?
Ik ben heel benieuwd! Hoe ga jij om bij ontruimen na een bommelding? Laat jouw bericht achter in de reacties.
Goedemorgen Marieka,
Bij de onlangs gehouden oefening voor het Crisismanagement team hebben wij als aanleiding het “Bom (dreiging)scenario” gebruikt. Zoals je weet hebben wij hier in Groningen iets met aardgas en aardbevingen……
Deze training had een multidisciplinair karakter waarbij (onze)BHV,OVD-Politie, OVD-Brandweer en Team Wapens en Explosieven waren aangesloten. Een zeer leerzame oefening waarbij een uniek samenwerkingsverband ontstond. Nieuwe inzichten, 2de (uitwijk)verzamelplaats, omdat de 1e verzamelplaats binnen een cirkel van 500 meter lag enzovoort enzovoort.
Bij een scenario van een bommelding is het belangrijk om aan te geven dat deze melding niet spontaan opkomt….veelal gaat hieraan vooraf een (politieke)aanleiding/escalatieladder. Kortom een bommelding is er veelal niet ineens!
Jas, tas en mobiele telefoon gaan gewoon mee naar buiten, je weet nooit wanneer je weer terug mag en kan. Anders krijgt het CMT nog een vervoersprobleem erbij om een ieder thuis te krijgen. Verder scheelt het een hoop zoekwerk door tassen en rugzakken voor het team W&E als een ieder zijn of haar tas meeneemt.
Mijn advies zou zijn om incidentscenario’s te trainen die overblijven na de RI&E die de restrisico’s met zich meebrengen.
Blijf reëel trainen en oefenen!
Hoi Marieka,
Bij bommelding:
De beste regel is – bel altijd naar de (politie) meldkamer en volg de instructies op van de meldkamer. Zij weten wat en in welke situatie je hoe het beste kunt handelen. De meldkamer heeft specialisten in dienst die vaak meer weten van de huidige situatie in een bepaalde regio of moment. Zij kunnen je wijzen welke vorm van ontruiming of andere acties je het beste kunt uitvoeren.
Ik was even op zoek naar jouw mening rondom de procedures bij een bommelding en vond dit artikel. Precies wat jij vermeldt, is ook mijn ‘worsteling’. Portofoons mogen idd niet gebruikt worden, maar voor mobiele telefoons geldt hetzelfde. Ga jij maar voor elkaar krijgen dat iedereen z’n telefoon uitzet … En dan nog iets: bij een bommelding, itt een bomaanslag, willen ze iets bereiken. Dan heb je dus tijd. Zoals bovenstaande schrijver zegt: meldkamer bellen en instructies volgen lijkt me de meest logische procedure. Overigens vind ik het wel lastig wat je er in een ontruimingsplan over moet zeggen.
hallo Monique, naar aanleiding van een eerdere post op Linkedin kreeg ik de goede suggestie om 1-1-2 te ellen en te vragen naar TEAMLEIDER Explosieve en veiligheid.(TEV) Het jammer en tegelijkertijd vreemd dat in vrijwel elk plan een scenario van een bommelding is opgenomen maar niemand echt lijkt te weten wat je dan moet doen. :-S