Jaren geleden heb ik enige tijd als assistent-supermarktmanager bij Albert Heijn gewerkt. Eén van de filialen waar ik heb ‘gestaan’, lag vlakbij een psychiatrisch ziekenhuis. Vanaf maandagmiddag tot en met zaterdag merkten we daar niet zo veel van. De maandagochtend daarentegen wel. Patiënten moesten zich vóór 09.30 uur melden voor opname. In de winkel zagen wij dat terug dat tussen 08.00 en 09.00 uur de schappen met dure tandpasta, scheermesjes en andere verzorgingsproducten sneller leeg waren. Maar één zo’n maandag gaf mij een waardevol inzicht die ik graag met je wil delen. De bedrijfshulpverlening oefenen zal je helpen om nieuwe risico’s in beeld te brengen. Risico’s die grote gevolgen kunnen hebben voor de hele organisatie. Op de korte én lange termijn.

Bloederig bezoek

Op een van die maandagochtenden, kwamen drie mannen binnen. Nadat ze hun boodschappen hadden afgerekend, wilde één van hen nog sigaretten halen bij de klantenservice. De andere twee stonden een stukje verderop. En van het één op andere moment werd er geschreeuwd, lag er een grote plas rode vloeistof op de grond en gutste bij een van de mannen het bloed uit de onderarm. Inderdaad, een van hen had zijn polsen doorgesneden. Dit zorgde uiteraard voor een hoop consternatie. Om de man die bloedde te helpen, werden de FHV’ers (filiaalhulpverleners) opgeroepen om actie te ondernemen.

Voor de gek gehouden

Nadat de rotzooi was opgeruimd en de ambulance de patiënt had meegenomen, keerde de rust terug. (Als is die in een winkel altijd relatief) Al snel kwam een collega naar mij toe dat de banca (een verrijdbare halfhoge koeling) die zij net gevuld had met dure vleeswaren, geplunderd was. Niet lang daarna kwam een tweede collega melden dat een aantal schappen met de scheermesjes leeg was. Toen ook de kantinedame meldde dat haar geldkistje weg was, was het meer dan duidelijk. We waren gewoon keihard voor de gek gehouden.

Afleidingsmanoeuvre

Hoewel het bloed en de verwondingen echt waren, was het niet meer dan een afleidingsmanoeuvre geweest. Terwijl de FHV’ers bezig waren om de persoon te verbinden, hadden handlangers van de mannen hun slag geslagen. Nu was de schade ‘slechts’ beperkt tot een paar honderd euro.

We denken bij de risico’s van hulpverlenen als BHV’er aan zaken als bloedcontact of het oplopen van brandwonden. Maar heb je weleens nagedacht over wat er nog meer zou kunnen gebeuren in een dergelijke situatie? En over de vervolgschade? Bij BHV oefenen denkt je al snel aan een ontruimingsoefening. Maar het kan veel verder gaan dan dat. Wat nu als iemand ongezien het pand binnenkomt en even later het terrein verlaat met een vol geladen bestelauto? Of wat te denken van een schadelijke USB-stick is, in de chaos die kan ontstaan, zó ingeplugd. Met alle gevolgen van dien. De bedrijfshulpverlening oefenen kan dus verder gaan dan je wellicht had voorzien.

(be)veiligheidsbril

Dit zijn de onbekende risico’s van hulpverlenen als BHV-organisatie. Ga daarom eens in gesprek met de facilitair manager, hoofd beveiliging en/of compliance officer om dergelijke risico’s inzichtelijk te maken. Het spreekt voor zich dat je daarna gericht actie kunt ondernemen. Zo zou jij als hoofd BHV de procedures bij een ontruiming kunnen aan passen. Je kunt hierbij denken aan:

  • Stel duidelijke instructies op voor de aanwezige beveiligers. Welke rol hebben zij op zo’n moment? Gaan zij hulpverlenen of staan zij buiten de BHV-organisatie en hebben zij de taak om ongewenste bezoekers buiten de deur te houden?
  • Veel gebouwen hebben dan wel een toegangscontrolesysteem maar hoe ga je daar mee om als er ontruimd moet worden? Kan zo ook niet iemand ongezien het gebouw binnen komen?
  • Hoe zorg je er voor dat onbevoegden het niet binnen kunnen komen als iedereen weer terug naar binnen mag?

Deze vragen en meer, kun je niet als hoofd BHV alleen beantwoorden. Hiervoor moet je samenwerken met je collega’s. BHV is méér dan pleisters plakken, een beginnende brand blussen of een afdeling kunnen ontruimen. Het is het begin van (informatie)/(be)veiligheidsbewustzijn!